Na wigilijnym stole w Szwecji nie może zabraknąć pokusy Janssona, czyli Janssons frestelse.
To klasyczna świąteczna zapiekanka z ziemniaków, cebuli, śmietanki i anchois.
Prosta w przygotowaniu, kremowa i bardzo charakterystyczna w smaku.
Janssons frestelse to jedno z tych dań, które zawsze pojawiają się na szwedzkim julbord, czyli tradycyjnym świątecznym stole bożonarodzeniowym.
Dla wielu Szwedów święta bez tej potrawy są po prostu niepełne.
Czym jest Janssons frestelse?
Nazwa Janssons frestelse oznacza dosłownie „pokusę Janssona”.
To potrawa głęboko zakorzeniona w szwedzkiej tradycji świątecznej i jeden z najbardziej rozpoznawalnych smaków grudnia w Szwecji.
Połączenie ziemniaków, śmietanki i anchois może brzmieć zaskakująco, ale właśnie ten kontrast sprawia, że danie ma tak charakterystyczny smak.
Kto spróbuje raz, często wraca do niego co roku.
Przepis po polsku – Pokusa Janssona
Jeśli uczysz się szwedzkiego, warto zacząć od wersji po polsku.
Dzięki temu łatwiej będzie Ci zrozumieć przepis po szwedzku i skupić się na języku, a nie na domyślaniu się sensu.
Składniki:
- 2 duże żółte cebule
- 1 kg ziemniaków
- 2–4 łyżki masła
- 2 puszki filetów z anchois (ok. 200 g)
- 300 ml śmietanki kremówki
- 3 łyżki bułki tartej
Przygotowanie:
- Rozgrzej piekarnik do 200°C.
- Obierz cebulę i pokrój ją w cienkie plasterki. Podsmaż na niewielkiej ilości masła, aż zmięknie.
- Obierz ziemniaki i pokrój je w cienkie słupki.
- Natłuść naczynie żaroodporne. Ułóż warstwę ziemniaków, następnie cebulę i anchois. Przykryj resztą ziemniaków.
- Zalej całość zalewą z anchois i śmietanką.
- Posyp bułką tartą i na wierzchu ułóż kawałki masła.
- Piecz w dolnej części piekarnika około 60 minut. Jeśli wierzch zacznie się zbyt mocno rumienić, przykryj naczynie folią aluminiową.
- Odstaw zapiekankę na 30–60 minut przed podaniem.
Przepis po szwedzku – Janssons frestelse
Poniżej znajdziesz klasyczny przepis po szwedzku, dokładnie w takiej formie, w jakiej funkcjonuje w Szwecji.
Ingredienser:
- 2 stora gula lökar
- 1 kg potatis
- 2–4 msk smör
- 2 burkar ansjovisfiléer (ca 200 g)
- 3 dl vispgrädde
- 3 msk ströbröd
Gör så här:
Sätt ugnen på 200 grader.
Skala och skär löken i tunna skivor. Fräs den i lite smör i en stekpanna tills den blir mjuk.
Skala potatisen och skär den i tunna strimlor.
Smörj en ugnsform. Lägg först ett lager potatis, därefter lök och ansjovis. Avsluta med resten av potatisen.
Häll över ansjovisspadet och grädden. Strö över ströbrödet och klicka över smöret.
Grädda gratängen i nedre delen av ugnen i cirka 60 minuter.
Om den börjar få för mycket färg, täck formen med aluminiumfolie.
Låt Janssons frestelse vila i 30–60 minuter innan servering.
Wideo z przygotowania
Przygotowałam krótkie wideo z przygotowania pokusy Janssona, które możesz zobaczyć na Instagramie.
To dobre uzupełnienie przepisu, jeśli chcesz zobaczyć, jak danie wygląda krok po kroku.
👉 Pokusa Janssona na Instagramie.
Pokusa Janssona i szwedzkie święta
Janssons frestelse to nie tylko przepis, ale też ważny element świątecznej kultury.
Pojawia się na stole obok śledzi, klopsików, łososia i innych potraw julbord.
W Szwecji trudno wyobrazić sobie święta bez pokusy Janssona.
Chcesz poczuć magię szwedzkich świąt także językowo?
Julkalender to językowy kalendarz adwentowy, dzięki któremu:
- poznasz mnóstwo życiowych zwrotów po szwedzku,
- oswoisz się z językiem używanym w okresie świątecznym,
- poczujesz klimat i tradycje szwedzkiego Bożego Narodzenia.
Kalendarz osadzony jest na platformie PLUGGIS, gdzie czeka na Ciebie 24 świąteczne lekcje języka szwedzkiego.
Każdego dnia odkrywasz nowy temat związany z językiem i kulturą.
W kursie Julkalender znajdziesz również lekcję poświęconą pokusie Janssona, wraz ze świątecznym słownictwem i kontekstem kulturowym.
